راهکارهای افزایش اعتمادبه نفس در کودکان
1
0
در روان‌شناسی، اعتمادبه‌نفس به‌عنوان ارزیابی ذهنی یک فرد در مورد خودش تعریف می‌شود. به عبارت ساده، اعتمادبه‌نفس آن چیزی است که درباره خود فکر می‌کنیم؛ بنابراین اینکه کودک شما درباره خودش چه فکر می‌کند چه اهمیتی دارد؟ به‌هرحال آن‌ها فقط بچه هستند! البته شاید. اما کودک شما روزی بزرگسال می‌شود و اینکه نسبت به خود چه احساسی دارد در تصمیماتش نقش بسیار مهمی ایفا می‌کند.
درجه اعتمادبه‌نفس یک کودک میتواند بالا یا پایین باشد. کودکان با اعتمادبه‌نفس سالم حس مثبتی نسبت به خود دارند و اطمینان بیشتری دارند، برخلاف کودکان با اعتمادبه‌نفس پایین که میتواند تأثیری منفی بر انتخاب‌های آن‌ها در زندگی داشته باشد.
بااینکه درجه اعتمادبه‌نفس ممکن است بر موفقیت کودک در تحصیلات تأثیرگذار باشد یا نباشد، اما در میزان شادی و رضایت آن‌ها بدون شک مؤثر است.
ایجاد اعتمادبه‌نفس در کودکان
اعتمادبه‌نفس در کودکان خیلی زود شروع به رشد می‌کند و والدین در ساخت آن نقشی کلیدی بازی می‌کنند. ازآنجاکه والدین تأثیرگذارترین افراد در زندگی کودک هستند، چیزهایی که می‌گویند یا کارهایی که انجام می‌دهند و حسی که به کودک می‌دهند بر روند فکری او تأثیر می‌گذارد. در زیر روش‌هایی را برای کمک به کودک خود در ایجاد اعتمادبه‌نفس سالم می‌خوانید.
- کودکان دوست بدارید. کودکانی که احساس می‌کنند دوستشان دارند و مقبول هستند، خود را بیشتر دوست دارند و در کالبد خود احساس راحتی بیشتری دارند. وقتی با آن‌ها با مهربانی رفتار می‌کنید، آن‌ها را بغل می‌کنید یا می‌بوسید، کودکان احساس محبوبیت می‌کنند و احساس خوبی نسبت به خود می‌یابند. گاهی یک لبخند ساده میتواند برای اینکه کودک بفهمد او را دوست دارید کافی است.
- بر توانایی‌های کودک تمرکز کنید نه نقاط ضعف او. آن‌ها را تشویق کنید از استعداد خود بدون خجالت استفاده کنند. در همان زمان، کمک کنید تا ضعف‌های خود را بشناسند و راه‌هایی برای کار روی آن‌ها پیدا کنند.
- تشویق کودکان به موفقیت خوب است. ولی همیشه موفق نیستیم. بگذارید کودک شما بفهمد که اشکالی ندارد گاهی برنده نشود. به فرزند خود بیاموزید که شکست را بپذیرد و بگذارید یاد بگیرد که موفقیت مقیاس ارزش نیست.
- یادگیری مهارت‌های جدید نیروبخش است. یاددادن مهارت‌های جدید به کودک، حتی مهارت‌های ساده‌ای مثل باغبانی، ظرف شستن، درست‌کردن کاردستی یا کمک در عوض‌کردن لاستیک ماشین میتواند حس اعتمادبه‌نفس در آن‌ها را تااندازه‌ای بالا ببرد.
- داشتن قدرت انتخاب حس خوبی است. این را به کودک خود بدهید، بگذارید هر از چند گاهی خودشان انتخاب کنند. نه‌تنها حال آن‌ها را خوب می‌کند؛ بلکه درباره مسئولیت و مخاطرات همراه آن به آن‌ها می‌آموزاند. اما پیش از دادن مسئولیت به آن‌ها برای انتخاب‌های بزرگ در زندگی، کم‌کم شروع کنید، با انتخاب‌های ساده برای لباس، غذا، اسباب‌بازی و این قبیل موارد.
- حل مشکلات و احساس موفقیت. وقتی مشکلی را حل می‌کنید، چه بزرگ چه کوچک، نوعی احساس موفقیت را تجربه می‌کنید؛ بنابراین دفعه بعدی که کودک شما با مشکلی مواجه شد، آن را برایش حل نکنید. به آن‌ها یاد بدهید که خودشان آن مشکل را حل کنند. انجام این کار اطمینان و اعتمادبه‌نفس آن‌ها را بالا می‌برد.
- به فرزندتان یاد بدهید خودشان و دیگران را دوست بدارند. با آن‌ها درباره اهمیت شیوه زندگی سالم و مراقبت از خودشان حرف بزنید. همچنین می‌توانید درباره بهداشت فردی و هنر لباس خوب پوشیدن که هر دو تأثیر مثبتی بر اعتمادبه‌نفس فردی می‌گذارد به آن‌ها یاد بدهید.
- بچه‌ها کنجکاو هستند و می‌خواهند چیزهای جدید را امتحان کنند. اگر کودک شما به یک فعالیت، ورزش یا یادگیری مهارتی جدید علاقه نشان می‌دهد، رای آن‌ها را نزنید. تشویقشان کنید که آن را امتحان و تجربه کنند و به آن‌ها یاد بدهید که ممکن است چه مخاطرات یا نتایجی داشته باشد. به‌عنوان‌مثال، اگر کودک می‌خواهد هنرهای رزمی بیاموزد او را تشویق کنید. ولی به او بگویید که این کار نیاز به تمرین و انضباط دارد که به معنای زود از خواب بیدارشدن، تمرین‌های قدرتی و تمرین‌های طولانی است.
تشویق‌کردن خوب است، اما ستایش زیاد از حد میتواند بیشتر از فایده ضرر داشته باشد. استفاده زیاد از کلماتی مانند «آفرین» یا «عالی بود» برای ستایش از کودک میتواند تأثیر عکس داشته باشد. کارشناسان می‌گویند ستایش و جایزه میتواند بر رشد استقلال کودک تأثیر بگذارد. بعضی کودکان ممکن است با ستایش زیاد از حد احساس ناراحتی کنند و کارهایی انجام بدهند که ثابت کنند والدین در اشتباه‌اند.
بازی‌ها و فعالیت‌های برای افزایش اعتمادبه‌نفس در کودکان
ممکن است تعریف و تمجید خیلی برای انگیزه درون‌ذاتی کودک شما خوب نباشد، اما آن را با فعالیت‌ها و بازی‌هایی که اعتمادبه‌نفس آن‌ها را تقویت می‌کند ترکیب کنید و جادو اتفاق می‌افتد. موارد زیر چند بازی و فعالیت افزایش اعتمادبه‌نفس است که میتواند به این امر در کودک شما کمک کند.
- فعالیت من هستم
آیا کودک شما خودش را دوست دارد؟ آیا به دستاوردهای خود افتخار می‌کند یا به‌خاطر ناکامی‌هایش خجالت‌زده است؟
با این فعالیت جواب این سؤال‌ها را خواهید فهمید.
وسایل موردنیاز:
جدول یا کاغذ طراحی، بریده صفت‌ها از مجله‌ها، چسب، مدادرنگی یا مداد طراحی
طرز کار:
- از کودک بخواهید کلماتی را که او را توصیف می‌کند در یک برگه کاغذ فهرست کند. میتواند مثبت یا منفی باشد.
- بعد از او بخواهید تنها بر چیزهای خوبی که آدم‌ها درباره او گفته‌اند تمرکز کند و آن‌ها را فهرست کند.
- عکس کودک را وسط کاغذ یا جدول بچسبانید.
- از کودک بخواهید تا اطراف تصویر را با کلمات مثبت و صفاتی که میتواند با آن‌ها ارتباط برقرار کند پر کند.
- این کاغذ را در اتاقش بگذارید تا عقاید مثبت درباره خودش را تقویت کند.
- موفقیت‌هایش را نام ببرید
یک راه مؤثر برای تقویت اعتمادبه‌نفس کودک این است که موفقیت‌هایش را به او یادآوری کنید.
وسایل موردنیاز:
یک‌تکه کاغذ و قلم
طرز کار:
- به فرزندتان یک‌قلم و کاغذ یا دفترچه بدهید.
- با نوشتن فهرست بردها و دستاوردهایش در صفحه اول شروع کنید و جا برای اضافه‌کردن موارد دیگر نیز باقی بگذارید.
- برای یادآوری قابلیت‌ها به کودک می‌توانید از او بخواهید هر شب قبل از خواب دستاوردهایش را بنویسد.
فهرست‌کردن هر روزه موفقیت‌ها به کودک یادآوری می‌کند که «میتواند» کاری انجام بدهد. این کمک می‌کند که اعتمادبه‌نفس آن‌ها بالا برود.
- بیان تجربه‌های مثبت
این میتواند یک فعالیت گروهی باشد که می‌شود آن را با دوستان و خانواده انجام داد.
وسایل موردنیاز:
یک‌کاسه یا جعبه، کارت‌های فهرست و جایی برای بازی
طرز کار:
- بچه‌ها را در یک دایره بنشانید و به هر کدام یک کارت بدهید.
- از هرکدام بخواهید تا اسم خود را بالای کارت بنویسند و در کاسه بیندازند. کاسه را تکان بدهید تا کارت‌ها مخلوط شوند.
- کاسه را بچرخانید تا هر کدام از بچه‌ها یک کارت را بردارند. از آن‌ها بخواهید تا یک چیز مثبت راجع به فردی که کارتش در دستشان است بنویسند. بعد کارت را به نفر بعدی و بعدی بدهند تا همه حداقل یک چیز خوب درباره آن کودک نوشته باشند.
- همه کارت‌ها را جمع کنید و دوباره در کاسه بریزید.
- هر کارت با اسم را به بچه‌ها برگردانید و بگذارید چیزهای خوبی را که دیگران درباره آن‌ها نوشته‌اند بخوانند.
- روبروشدنبا ترس‌ها
ترس قدرتمند است و میتواند مانع از انجام کارهایی بشود که دوست دارید. این فعالیت به کودک شما کمک می‌کند تا با ترس‌هایش روبرو شود.
وسایل موردنیاز
قلم و کاغذ
طرز کار:
- از کودک بخواهید کارهایی را که می‌ترسد انجام بدهد یادداشت کند. به‌عنوان‌مثال، ممکن است به‌خاطر وزنش از رفتن به کلاس شنا بترسد. یا اینکه از نمایش چیزی در کلاس یا قرارگذاشتن با کسی هراس داشته باشد.
جمله باید چیزی مشابه این باشد:
از ثبت‌نام در تیم شنا می‌ترسم چون…
از حرف‌زدن با فلانی و فلانی می‌ترسم چون…
- قدم بعدی این است که انجام کاری را که از آن می‌ترسد تصور کند. ثبت‌نام برای تیم شنا یا حرف‌زدن با فلان آدم را تجسم کند.
- نوعی ذهنیت «خب که چه» را ایجاد کنید. هر بار که کودک می‌نویسد از چیزی می‌ترسد، از او بخواهید تا نتایج امتحان‌کردن آن کار را بنویسد. در کنار نتایج منفی، از او بخواهید تا چیزی شبیه این بنویسد که «حتی اگر نتوانم به تیم راه پیدا کنم، خب چه می‌شود؟» یا «اگر فلان یا فلان آدم من را نپذیرد، خب چه می‌شود؟»
این روبروشدن با ترس‌هایشان را راحت‌تر می‌کند.
- فعالیت اعتمادبه‌نفس مادر – دختری
یک مادر اولین و قدرتمندترین قهرمان زندگی یک دختر کوچک است. این فعالیت میتواند از پیوند مادر – دختری برای کار روی اعتمادبه‌نفس دختر استفاده کند.
وسایل موردنیاز:
کاغذ، مداد طراحی یا مدادرنگی
طرز کار:
- دو پوستر با کلمه «من» روی آن‌ها درست کنید، به‌نحوی‌که بتوانید ورقه‌ها را با متن پر کنید.
- پوستر دیگری با کلمه «مامان من» درست کنید و یکی دیگر با «دختر من»
- به فرزندتان پوستر «من» و «مامان من» را بدهید و از او بخواهید آن را با چیزهای مثبت درباره خودش و مادرش پر کند. مادر هم روی دوتای دیگر کار کند.
- کاغذها را با هم عوض کنند و چیزهای خوبی را که درباره هم نوشته‌اند بخوانند.
مهم‌ترین و سخت‌ترین بخش این فعالیت این است که کاری کنیم کودک چیز خوبی درباره خودش بنویسد.
- کار سخت هدفمند
کودک وقتی بداند کسی به او اعتماد دارد اعتماد به نفسش سریعاً تقویت می‌شود. چه راهی بهتر از سپردن یک کار سخت که مسئولیت زیادی را می‌طلبد برای اینکه نشان بدهید به او اعتماد دارید.
طرز کار:
- فهرستی از کارهایی که فرزندتان میتواند برای مراقبت از محیط و حیوانات اطرافش انجام بدهد تهیه کنید. به‌عنوان‌مثال، راه‌بردن سگ، نگهداری از گربه، آب دادن به گیاهان، یا تمیزکردن زمین.
- هر بار که فرزندتان کارش را با موفقیت تمام می‌کند از او تعریف کنید، اما نه خیلی زیاد.
اگر اشتباه می‌کند، کمک کنید تا آن‌ها را تصحیح کند اما روی آن انگشت نگذارید. این میتواند به ایجاد اعتمادبه‌نفس و بهبود عقیده نسبت به خودش کمک کند.
- تصورکردن
افکار منفی ما گاهی آن‌قدر قوی است که نمی‌توانیم تصور یک چیز خوب را بکنیم. اگر کودک شما وارد چنین فازی شده است، این فعالیت میتواند مفید باشد.
وسایل موردنیاز:
یک جای آرام یا ساکت برای آرامش
طرز کار:
- بفهمید چرا کودک شما فکر می‌کند خوب نیست یا از انجام چه‌کارهایی می‌ترسد.
- به‌عنوان‌مثال، اگر درباره مدرسه یا عملکردش در ورزش نگرانی دارد روی آن تمرکز کنید.
- از او بخواهید سناریوی ایده‌آل در هر دو حالت را تصور کند و بنویسد.
- بعد، از کودک بخواهید چشم‌هایش را ببندد و سناریوی ایده‌آل را تصور کند و اینکه اگر واقعی بود چه حسی پیدا می‌کرد.
- از او بخواهید که بنویسد وقتی وضعیت ایده‌آل را تصور کرد چه حسی داشته و درباره خودش چه فکری می‌کرده است.
- تغییر حرف‌زدن با خود
حرف‌زدن و تفکر منفی درباره خود شاید بدترین چیزی است که میتواند بر اعتمادبه‌نفس فرزندتان تأثیر بگذارد. فارغ از اینکه دیگران چه می‌گویند، چیزی که به خودتان می‌گویید همان چیزی است که باور دارید. این فعالیت کمک می‌کند تا مکالمه منفی با خود را به مثبت تغییر داد.
وسایل موردنیاز:
قلم و کاغذ
طرز کار:
- روی یک کاغذ دو ستون درست کنید. یک طرف بنویسید: «گفتگوی بد یا منفی با خود» و در طرف دیگر بنویسید «گفتگوی خوب یا مثبت با خود»
- از کودک بخواهید تا تمام حرف‌های منفی را که درباره خود می‌زند زیر ستون بدها بنویسد.
- بعد از او بخواهید گفته‌های منفی را به مثبت تبدیل کند. این گفته‌ها باید برای استعداد یا توانایی‌های کودک روشن و مشخص باشد.
میتواند در آغاز با ذکر یک مثال به کودک کمک کنید. می‌توانید این را که چگونه گفتگوی منفی با خود را به مثبت تغییر داده‌اید و چقدر به شما کمک کرده با او به اشتراک بگذارید.
گفتن این حرف به کودک که مثبت فکر کند ممکن است همیشه کارساز نباشد. کودکان بیش از آنکه فکر کنند حس می‌کنند. مشغول کردن آن‌ها به فعالیت‌هایی که توانایی‌ها و ارزش‌هایشان را یادشان می‌اندازد مؤثرتر از آن است که از آن‌ها بخواهیم کتابی را درباره تفکر مثبت بخواند یا در یک سخنرانی در این باره شرکت کند. یادتان باشد که شما به‌عنوان والدین تأثیر زیادی بر کودکان خود دارید. از این نفوذ برای اینکه حس خوبی نسبت به خود داشته باشند استفاده کنید. اما زیاده‌روی نکنید.
منبع: https://childmind.org/article/12-tips-raising-confident-kids/
البته که برای پرورش این صفات بهتر است از کودکی اقدام نمود. راهکار جالبی اگر والدین استفاده کنند حتما میتواند در پرورش اعتمادبه نفس در کودکان اثربخش باشه.
بله من هم با نظر شما موافقم ممنون از توجهتون